کودک امروز آینده ساز فردا است، پس آنها را یاری کنید تا فردای روشن داشته باشید. یک کودک نیاز به بازی کردن دارد نه اینکه روی جادهها کار کند. بدبختانه تنها کارکردن روی جادهها مصروفیت شماری زیادی از کودکان افغان را تشکیل میدهد. آنها به سرپناه نیاز دارند نه برای اقامت در جادهها، پس بیایید زمینهی را مساعد بسازیم که تا روزی کودک افغان از یاس، خشونت و سوء استفاده مصئون باشد.
تعریف حقوقی از کودک به صغیری اطلاق میشود که به بلوغیت نرسیده باشد، ولی این تعریف برای عدهی از خانوادهها در افغانستان قابل قبول نبوده است. در افغانستان به گروه سنی کمتر از چهارده سال کودک خطاب میشود. این بیانگر آنست که حد سنی برای کودکان افغان با حد سنی کودکان اروپایی قابل مقایسه نبوده و تفاوت بسیار دارد.
جنگ های پیهم در افغانستان بیشتر بر کودکان صدمه وارد کرده است که از آن جمله میتوان به کودکان کارگر روی جادهها اشاره انداخت. کار کودک به نوع کارگماری وی در عرصههای گوناگون اطلاق میشود که او را از دوران کودکی باز میدارد. کار کردن کودک نهتنها وی را از آموزش و پرورش باز میدارد، بلکه وی را بسوی گزند و خطرهای روانی، فزیکی، اجتماعی و اخلاقی سوق میدهد. کار کودک شامل انجام امورها بواسطه کودکی که تحت سن قانونی است، میشود.
کودک قلب یک جامعه در حال رشد است که دنیای فردا را می سازد، ولی اکثریت افغانها به این عضو مهم جامعه توجه ندارد. بیشتر کودکان افغان روی جادهها کار میکنند تا خانوادههای شان را کمک کنند. علتهای که کودکان افغان را روی خیابان ها ریخته است همانا فقر و خانواده بزرگ، بیکاری والدین، پایین بودن سطح سواد کودکان/ والدین، خانوادههای غیر مسئول، ارزشهای خانوادهگی مرتبط با ماده پرستی و خود کودک میباشند.
دلیل عمدهی نهفته در کار کردن دوکان افغان فقر خانوادهها و قرضه های گزاف است، اما باید خاطرنشان کرد آنچه را که کودکان به عنوان دستمزد بدست میاورند نمی تواند اقتصاد خانوادهها را بلند ببرد و حتا سبب میشود که فقر خانواده ها شدت یابد به سبب اینکه کودک فرصت های تحصیلی خود را از دست میدهد و تا پایان عمر یک کارگر بیسواد باقی مانده فقر و بیچارگی را تجربه خواهد کرد.
برعلاوه کار کردن کودکان خطرهای را همچو تهدید صحت، ایمنی، اخلاقی و بهزیستی ، اذیت کودکان و مختل کردن زمینه های آموزشی را بوجود میاورد. دین مبین اسلام همچنان به حقوق کودکان تاکید بیشتر کرده است و بیان میدارد:
• کودکان حق تغذیه، لباس و محافظت را دارند تا زمانیکه به سن بلوغ برسند.
• کودکان حق دارند تا باید مورد احترام قرار گیرند و از طرف والدین خود مهر و محبت را تجربه کند.
همچنان قانون اساسی افغانستان کارگماری کودکان را ممنوع قرار داده است. کودکان ساعت ها کار می کنند که این سبب مشکلات جسمی و روحی وی میگردد. کودکان افغان در انتظار آیندهی درخشان هستند، پس بیاید دستان آنها بگیریم و آنها را در ساخت زندگی نوین یاری رسانیم!
محمد الیاس حاتمی