بر اساس معیارهای علمی معلولیت عبارت از وضعیت فردیکه به دلیل نقص فقدان یا بی موازنه گی در زمینه های جسمی/ روانی/ ذهنی
و حسی حین انجام فعالیتهای که بطور طبیعی از هر انسان انتظار میرود محدودیت دارد یا نا توان است.
و معلول جسمی به فردی گفته میشود که در یک یا چند عضو مانند دستها/ پاها/ لگن خاسره/ ستون فقرات و گردن نقص باشد. طوریکه قادر به انجام بخشی از فعالیت های عادی توسط آن اعضای نباشد و آن شامل انواع فلجها/ بی موازنه گی اسکلیتی/ اختلالات بیولوژیکی(بیماران قلبی/ کلیوی/ ریوی و ....) و سالمندان میباشد.
البته در مجموع همه اینها عیب نیست بلکه نوعی تفاوت است.
تفاوتیکه فرد معلول را از دیگران جدا میسازد چیز مطلوب و خوشایندی نیست زیرا معمولا توانایی آن را برای انجام بعضی فعالیت های طبیعی محدود میکند از این رو بهتر است که علل و عوامل ایجاد آن شناخته شود و تا حد ممکن از ایجاد آن پیشگیری به عمل آید عمده ترین علل و عوامل معلولیت عبارت اند از: بی موازنه گی ژینیتکی عوارض دوران بارداری مادران و زایمانهای غیر طبیعی/ بیماریهای مکروبی/ استفاده خود سرانه از دواها/ ضربه و تصادم ناشی از جنگ/ انواع ماینها و مهمات منفجرناشده و انواع سانحه طبیعی و غیر طبیعی که اکثر آنها قابل اجتناب و جلوگیری اند .
این افراد حق دارند هم مانند دیگران از حقوق سایر اتباع کشور مستفید شوند اما بدلیل نا مناسب بودن فضاها و محیطهای شهری و موانع فرهنگی از کمترین حقوق خود بی بهره اند طوریکه با دیده ترحم نگریستن بسیاری از افراد جامعه و یا شنیدن اصطلاحات و واژه های منفی و مبتذل از اشکال معلولیت آنها را آزار میدهد.
افراد معلول برای برطرف کردن نیازهای مادی و در دسا گرفتن امور زندگی خویش لازم است به خود متکی باشند تا بتوانند جلو دلسوزی های بیهوده افراد دیگر را بگیرند و این امر از طریق اشتغال و استقلال مالی آنان امکان پذیر میباشد.
با در نظر داشت اینکه اشخاص دارای معلولیت جزیی از اجتماع ما هستند و مانند سایر انسانها حقوق و مکلفیت های در برابر جامعه دارند ما نیز در برابر آنها مکلفیت ها و مسولیتهای اسلامی و انسانی داریم که برخی از آنها چنین است:
بلند بردن سطح آگاهی عامه نسبت به حقوق و توانمندی های اشخاص دارای معلولیت.1
2:همکاری با اشخاص دارای معلولیت در وقت ضرورت شان.
3:دادن حق اولیت در استفاده از بس ها/ بانکها/ نانواییها/ مغازه ها و سایر بخش های خدمات عامه.
4:سهیم ساختن آنها در سایر فعالیت های اجتماعی/ اقتصادی/ سیاسی و فرهنگی.
5:ایجاد زمینه های کاری مناسب مطابق با تواناییهای شان.
6:حفظ احترام و عدم استفاده کلمات منفی بیانگر انواع مختلف معلولیت ها در برابر ایشان.