پویایی و برخورد باز با جهان خارج: نزدیک به چهار قرن پیش، زمانی که فرانسوا اکساویه، مبلغ مذهبی، مسیحی، وارد ژاپن شد از کنجکاوی و سرعت انتقال مردم محلی حیرت زده شد.
به نظر نمی رسد که ژاپنیها در مقایسه با زمانی که این شخص در سوبن در مورد «کنجکاوی ذهنی» تحقیق می کرد، هیچ گونه تغییری کرده باشند.
مسلمآ چنین امری موجب گشته کمه مؤسسا ژاپنی نیز به کسب اطلاع در مورد آنچه درسراسر جهان میگذرد بپردازند و بازارشان را، بدون تفکیک بازارداخلی و بازار خارجی، در چشم انداز جهانی مورد بررسی قرار دهند.
به نظر می رسد که مردم ژاپن، دقیقا از نظر پسیکو _فیزیولوژیک، دچار «شهوت همواره به کاری مشغول بودن» شده باشند، خصوصیتی که تا همین اواخر مختص آلمانیها بود. درواقع در جامعۀ سنتی ژاپن که در آن اکثر اوقات کار به غایت در خویش تبدیل می شود، بینش غربی «لذت زندگی» جایگاهی ندارد.
احتمالا این ارزش اجتماعی در ژاپن معادل است با ارزش اتمام کار در نزد آلمانیها، که حدود نیم قرن پیش یک من منتقد ادبی آلمانی ارزش دیگری را که نزد فرانسویها رایج است در مقابل آن قرار دارد «کیفیت زندگی».
برخورد باز ژاپنیها با دنیای خارج می تواند ناشی از این واقعیت باشد که آنان با داشتن تمدنی «حاشیه ای»، خود را در مرکز زمین قرار نمی دهند، و در نتیجه هرگر نقش مرکزی را در تاریخ آسا، که تحت تسلط تمدن چین بوده است، بازی نکرده اند.
شاید همین فقدان نسبی قوم مداری باشد کهم به پیدایش احساس تواضع و برخورد باز چینیها که مدتهای طولانی تکنولوژی غرب، مثلا راه آهن را قبول نداشتندف اساسا در تضاد قرار میگیرد.
