میزان قابلیت نوآوری مؤسسات ژاپنی غالبا سئوال برانگیز است. این مسئله، ذهن ژاپنیها را نیز به خود مشغول داشته و به مباحثات متعددی دامن زده است. در زیر به خطوط اساسی این مسئله که طی سالهای اخیر در ژاپن مشخص شده، اشاره می کنیم:
الف__ عامل فرهنگی: دکتراساکی، محقق ژاپنی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک، معتقد است که جامعه و مؤسسات ژاپن موجبات توسعه استعداد نوآوری را فراهم نمی سازند، زیرا با تأکید بیش از حر بر تطابق و تفاهم برای فرد نمی سازند، زیرا با تأکید بیش از حد تطابق و تفاهم برای فرد و خصوصات فردی اش ارزش قائل نمی شوند.
دیگران مدعیند که ژاپنیها ضروری برای توفیق در نوآوریهای بنیادی برخوردار نیستند. این نظر که تا حدودی در غرب رایج است، بیش از پیش به صورت زیر مورد اعتراض ژاپنیها قرار میگیرد. ژانیها نیازی به اثبات توانایی نوآوریشان نداشته اند، زیرا تکنولوژی نسبتا پیشرفته غرب تا امروز در دسترسشان بوده است. بنابراین، از نظر مؤسسات ژاپنی، خرید تکنولوژی غرب که قبلا کارآیی آن به اثبات رسیده، از تحمل خطرات احتمالی پرداختن به تحقیق و توسعه، آسانتر، بی خطرتر، و کم خرجتر بوده است. در نتیجه، طرزرفتار صد در صد اقتصادی نباید موجب ایجاد شبهه در مورد توانایی نوآوری ژاپنیها که اساسا به گروه و کار گروهی تمایل دارد، عاملی مساعد برای استعداد نوآوری است، زیرا پیچیدگیهای تکنولوژیک فعالیتهای بیش از پیش چند گانه ای را می طلبد که خود محتاج همکاری، ارتباط، و هماهنگی محققان به عنوان عاملی اساسی است.
ب__ عامل اقتصادی: نظر دیگری که در موزد فقدان نسبی اختراعها و نوآوریها تاحدودی در ژاپن متداول است، براین اصل قراردارد که مؤسسات ژاپنی قبل از هر چیز در صدد یافتن تکنولوژیهایی بر می آیند که در کوتاه مدت و میان مدت قابل بهره برداری باشد. بر اساس پاره ای از نظرها، توضیح فوق دیگر معتبر نیست، زیرا مؤسسات ژاپنی اگر تمایل به پیشی گرفتن واقعی از رقبا را دارند، مجبور به برنامه ریزی هرچه سریعتر تحقیق و توسعه در یک تکنولوژی مشخص هستند.
به علاوه، چنین به نظر می رسد که اختلاف سطح تکنولوژیک غرب و ژاپن سریعا در حال از میان رفتن است. مؤسسات غربی که تکنولوژیهای پیشرفته را در اختیار دارند، امروزه بدقت مراقبند که اسرار آن فاش نشود و امتیاز آن را واگذار نمی کنند.
در چنین وضعیتی، ژاپنیها معتقدند که از این پس برای تولید تکنولوژیهای جدید تنها باید به خود متکی باشند. به این ترتیب، برای نخستین بار در تاریخ پس از جنگ ژاپن، مؤسسات خود را ملزم به نوآوری می بینند. به همین دلیل است که امروزه مدیران ژاپنی برای تحقیق و توسعه اولویت قائل می شوند.
