جشنواری او آنلاینه نړی په ډیره ښه توکه د یو بل سره اړیکه نیسی او د دواړو مواردو په اړه باید د هغه جشنواری او یا هم تارنما سره چی وکولی شی د یو بل سره اړیکه برقراره کړی او د اعتماد وړ اوسی, لاس پیدا کړو. خلک یو لڼډ فلم لکه یو د زړه خوښی یوه سندره, یو مهم خبر او یا هم یو ښکلی عکس چی ځو ځو ځلی مو هغه اوریدلی او لیدلی وی او د ملکرو سره مو په کډون ایشی وی, هغه کوری او په کډون یی کښښدی.
ښاغلی مایک پلنتی (Mike Plante) می د سندن (Sundance) پوهنتون کی د په یو فلم جوړولو کارگاه کی د فلم جوړولو, داستان ویلو, کار د لوبغاړو سره, او همکاری د فلم جوړولو کارمندانو سره بحث او خبری یی کولی, ملاقات می کړلو. مایک د دغی کارگاه لومړنی سخنور او ذمه وار وو. پراخه پوه او مینه یی لنډ فلمو ته ډیر واضع ده.
که فلم جوړونکی اوسی, که یو حرفه ای سړی په کوم صنعت کی اوسی او یا هم مینه وال فلم ته اوسی دلته کولی شی ډیر معلومات د خپلی رشتی په اړه مو لاس ته راوړی. څه شی یو فلم ښه کوی؟ او څه شی ستاسو فلم سندس (sundance) جشنواری ته کش کوی؟ آیا کولی شی کومه مهمه موضوع د لڼډو فلمو نه لاس ته راوړی؟ پس نور ووایی…
نن د هر وخت نه ډیر د فلم جشنواری برگزار کیږی. څه شی سندس (sundance) جشنواره د فلم جوړونکو یو بهترینه رویدادو ته موبدله کړی ده ترڅو چی لڼډ فلمو نه یی په هغو کی په نمایش کښښ دی؟ په بل عبارت, د دغی جشنواری اصلی موفقیت او نامتوالی دلیل څه دی؟
که څه هم استثنا سته ده, د فلم جشنواری فقط یو فرصت د لڼډو فلمو نمایش لپاره دی او دا خبری ورته صدق کوی چی ډیر کډونکی, ډیره ښه جشنواره. هغه موضوع چی موږ په دغه جشنواره کی څرګند کوی, زموږ ننداره کونکی د لڼډو فلمو نه مو دی او هغه وخت دی چی موږ د خپلی برنامی لپاره مو, نمایش او غږ یی کښښدو. زموږ جشنواره د اړیکو جوړولو کی د فلم, رسانو او فلم جوړولو صنعت مینه والو کی د قوی تجربی نه برخوداره دی.. دغه یو ډیر ښه فرصت د لڼډو فلمو فلم جوړونکو ته دی ترڅو چی د نورو فلم جوړونکو, لوبغاړو, د فلم جوړولو برخی کارمندان, نماینده گان, مدیران او د فلم تولید کونکو سره په اړیکه اوسی.
د یو لڼډو فلمو پروګرامر په توکه د یو دهی نه ډیر تجربی سره, ستاسو په فکر څه شی یو فلم ښ کوی؟ او یا هم په بله عبارت څه شی هغه واجده شرایط د نمایش لپاره په سندس جشنواره کی کوی؟
په عمومه توکه دغه ویژګی د فلم په ښکلا کی د ننداره کونکو لپاره پټ ده. که کومیدی (Comedy) فلم اوسی, باید په هغی کی حقیقی خنده اوسی او که نمایش اوسی, باید یو احساس ننداره کونکو ته ورکړی. که څه هم د فلم جوړولو لاره هم مهمه ده. مستند فلمو نه هم داسی دی او ویژګانی یی دا دی: د احساس, خندا او ښه داستان نه یی. تجربی فلمونه فنی فلمونه دی چی باید خپلو ننداره کونکو ته احساس ورکړی. د یو فلم تولید کیفیت یی ډیر مهمه دی مګر ښه داستان د هغو نه هم مهم تره دی چی په نوی لاره بادی مخته ولاړ شی.
یو شمیر ډیر فلم جوړونکی, لڼډ فلمونه لکه خپل ننوتلو پاڼه غوندی دغه صنعت ته او لومړنی قدم د لویو فلمو ته بولی. ولی فکر کوی چی خلک د دغه ډول فلمو ستاینی نه شرارت کوی؟ آیا دغه یو ډول لاس رسنه ورته ده, او یا هم د دغه صنعت یو ډول کارکرد او یا هم د فلمو بخشولو لاره ده؟ آیا په دغه فکر یاست چی لڼډ فلمو نه کولی شی خپل ویژه صنعت ولری؟
د لڼډو فلمو جوړول یو ښه لاره د خپلو مهارتونو ثابتولو لپاره په فلم جوړولو کی, د خپل ځان او نورو ته ده. او یو شمیر فلم جوړونکی دغه لاره یو لاره د لویو فلم جوړولو لپاره بولی. زما په تجربه ډیر فلم جوړونکی شته دی چی لڼډ فلمو نه د هنر لاره پر اساس یی خوښ کوی او هغی ته ادامه ورکوی. زموږ د کلنی برنامو کی کارگردانونه شته دی چی د لویو فلمو جوړولو تجربه لری, مګر بیا هم د لڼډو فلمو جوړولو ته ادامه ورکوی.
که څه هم لڼډ فلمو نه د لویو فلمو نسبت باندی د ډیر درامد نه برخور داره دی, مګر کولی شو دغه فلمونه اروپائی تلویزیونونو ته, یو شمیر آنلاینه سازمانونه او په یو شمیر زده کړی بازارونو کی خرڅی یی کړو. که تاسو یو فلم جوړونکی د نورو فرعی وړوکو دندو سره لکه لیکل, استادی او نور یاست, کله چی رسانی ای کارونو ته ننوځی, ستاسو ارزښت پورته ځی.
د خپل کار وخت کی, تاسو د سینماد (Cinemad) فلم بخشولو سازمان مو تاسیس کړی دی. ستاسو له نظره د یو خپرونکی په توکه, د فلم راتلونکه چیرته لیدلی شی؟ په تیاترو کی؟ جشنوارو کی؟ د فلم آنلاینه خپرولو کی؟ آیا یو پر بل باندی به ترجیع ورکړی؟ آیا ټول په پورته ځایو کی به اوسی؟ آیا کوکه بله لاره شته ده؟
جشنواری بهترینه مناسبه لاره د فلمو لیدلو لپاره ده. ښی برنامی سازماندهی کیږی, خاصه هیجان په کی شته دی او د نمایش ټولی ښکلا وی په یو تیاتر کی هم کولی شی په هغو کی شاهد اوسی. د فلم آنلاینه لاره هم یوه علی لاره ده. جشنواری او آنلاینه خپرول یو بل تکمیل کوی او په دواړو مواردو کی د تارنما او یا هم جشنوارو سره په اړیکه اوسی او هغو ته اعتبار وکړی. لکه یوه ښه سندره غوندی چی خلک هغه څو څو ځلی اوری او یا هم د ملکرو سره یی په کډون کښښ دی او یا هم لکه یو ښکلی عکس غوندی چی هغه د نورو سره په کډون کښښ دی, د یو لڼډ فلم سره داسی برخورد کیږی.
کولی شی د سندس"د لڼډو فلمو ازمایشګاه پروګرام" په اړه خبری وکړی؟ څرنکه فلم جوړونکی د هغو نه فایده اخلی؟ آیا د لڼډو فلمو کارګاه برګزاره کولو په اړه فکر کوی؟ لکه چیرته چی فلم جوړونکی د خپل فلم پرمختک باندی د سندس نمایشنامه لیکلو آزمایشگاه کی کار کوی, فکر کوی.
د لڼډو فلمو آزمایشگاه یو یوه ورځنی رویداد دی چی د ډیرو بحثونو نه ډک د فلم جوړولو په اړه د لڼډو فلمو باندی تکیه دی. کډون کونکی ډیرو مهمو موضوع ګانو ته, پرته د کوم کمی نه د باتجربه فلم جوړونکو ته غوښ نیسی او ډیر وخت د مستقیمه خبرو ته شته دی. دغه یو ښه فرصت تازه کاره فلم جوړونکو ته دی. موږ هم په دغه کارګاه کی د لڼډو فلمو, موفقیتونه او غلطیانو په اړه چی شته دی خبرو ته اچو. زما په باور بهترینه پروګرام دی چی کولی شو د لڼډو فلم جوړونکو ته یی په لاره واچوو. دغه پروګرام په کال کی څو ځلی د متفاوتو ښارونوکی برګزاره کیږی.
د سندس لڼډ فلمو جشنواره بل پروګرام کتنه د نړی ټولو هنر کدو نه دی. موږد 90 دقیقی لڼډ فلم نمایش په حال کی د آخرینو جشنوارو نه مو د امریکا 50 ایلاتو کی یو. ډیر ننداره کونکی کولی شی یوه نمونه زموږ د جشنواری پروګرام نه ووینی.
د ډیرو معلوماتو لپاره د سندس جشنواری کارګاه په اړه کولی شی زما دغه بلاګ ولولی –"سندس په بروکلین کی – یو ټوله ورځنی پروګرام د لڼډو فلمو پرمختک, تولید او خپرولو لپاره."
مایک پلنتی (Mike Plante) په تویتر کی وموندی.
