افغانستان كشوری است با بیش از سی ملیون جمعیت كه حد اقل نصف آن را بانوان تشكیل میدهند، بانوانی كه با گذشت دوره های مختلف حكومتداری، تلخی ها وشیرینی های روزگار را چشیده اند. حكومت طالبان یكی از آن طعمهای تلخ برای بانوان كشور بوده است؛ زنان افغان نمیتوانستند حتی از دروازه های خانه های شان قدم بیرون گذارند، چه برسد به این كه مكتب بروند و یا برای خرید به بازار. اگر كسی هم این جرات را به خود می داد حتما باید آماده شلاق، چوب و قنداق تفنگهای طالبانی می بود.
فاطمه، بانوی 53 سالهی كه مادر دو پسر و چهار دختر و در دور دست های هرات در "ولسوالی گذره" زندگی میكند، حكایت از دختری دارد كه چهارده سال پیش به جرم دوست داشتن پسر همسایه اش از سوی طالبان سنگسار شد. او با گلوی پر از بغض و صدای گرفته صحبت میكرد، " دخترم از زمان كودكی عاشق قلم و كاغذ بود. او را من داكتر صدا میزدم و میخواستم كه در آینده یگانه داكتر فامیل ما باشد. اما، به سن 18 سالگی به جرم رابطهی عاشقانه با پسر همسایه ما طالبان وی را كشتند و آرمان مكتب رفتن و دانشگاهی شدن را نیز با خود به گور برد."
او میگوید حالا از این كه وضعیت افغانستان برای بانوان مساعد شده و میتوانند هم كار كنند و هم دانش بیآموزند خیلی خشنود است. وی افزود كه سه دختر دیگرش به مكتب میروند و یكی از آنها در پهلوی رفتن به مكتب به مركز سوادآموزی نزدیك خانه شان نیز كار میكند و با پولی كه بدست میآورد زندگی شان حالا بهتر میچرخد.
الهه محبوب، بانویست قد بلند و حدودن 21 سال سن دارد، كسیكه یك سال پیش از دانشكدهی كامپیوتر ساینس دانشگاه هرات سند فراغتاش را بهدست آورده است. وی در شركت "افغان سیتادل" شركتی كه توسط بانوان افغان به پیش میرود و توانسته اكثر مكاتب دخترانه هرات را با صنف های كمپیوتر و انترنت مجهز سازد، به حیث مسوول مركز كار میكند. وی با لبخندی كه بر لبانش نقش بسته است با صدای نسبتا زیر گفت "من از این كه توانستم دانشگاه بخوانم خوشحال هستم. حالا با ارایه خدمات كمپیوتری و انترنتی به مكتب های دخترانه و آشنا ساختن آنها برای استفاده از شبكه های اجتماعی نه تنها به همنوعانم خدمت میكنم بل خانوادهام را نیز حمایه مالی میكنم."
وی افزود كه تا به حال آنها توانسته اند 11 مكتب دخترانه را در هرات با صنف های كمپیوتر مجهز سازند و در پهلوی آن تا كنون به بیش از 40 هزار بانوی افغان چگونگی استفاده از شبكه های اجتماعی را آموزش داده اند.
زهرا كرامت، که آخرین سالش را در یکی از مکتب های هرات سپری می کند، به عنوان مجری در شبكه رادیو زحل نیز کار می کند. وی با لپتاپی كه بر سر زانوانش گذاشته و مشغول نوشتن مطلبی در صفحه شبكه اجتماعی فیسبوك است میگوید: " من راستش حدود دو سال میشود كه از شبكه های اجتماعی مانند فیسبوك، تویتر و یوتیوب استفاده میكنم و چگونه استفاده كردن این شبكه ها را هم از مكتب آموختم."
او میگوید كه حالا كار های را كه در شبكه رادیویی زحل در هرات انجام میدهد از طریق این شبكه ها در اختیار هزاران بیننده این شبکه ها نه تنها در افغانستان که در سراسر جهان قرار می دهد.
سهیلا عرفانی، استاد دانشگاه هرات، که با لحن جدی صحبت میکند، می گوید: "افغانستان نسبت به 12 سال پیش گواه تغییرات بزرگ بوده است، اینكه حالا بانوان میتوانند همگام با دیگر بانوان جهان پیشرفت كنند، دست آورد بزرگی برای دولت افغانستان است. مثلا، 12 سال پیش بانوان افغان اجازه رفتن به بیرون را نداشتند، امروز آنها نه تنها به مكتب ها و دانشگاه ها می روند، بل از طریق شبكه های اجتماعی هم حضور محسوس دارند و با ملیونها تن در سراسر جهان به رد و بدل کردن اندیشه ها و نظرات خود می پردازند."
وی میافزاید كه مردم افغانستان از "عقب ماندگی" خسته شده اند و میخواهند هر چه زودتر به قله های پیشرفت و ترقی برسند.
تنها الهه محبوب نیست كه برای توانمند سازی بانوان افغان كار میكند بل ده ها نهاد دیگر نیز هستند كه در این راستا كار میكنند، آنهم با یك هدف، این كه افغانستان دیگر قفسی برای بانوان نباشد و به ترقی كه سالهاست كشور انتظار آنرا دارد، برسد.
گزارش: محمد رفيع سينا
Feature Story: Muhammad Rafi Cena