افغانستان سرزمین کوهستانی و محاط به خشکه است، این سرزمین در نیمکرۀ شمالی، نیمکره شرقی و در محدوده آسیای میانه واقع است.  افغانستان کشوری است در جنوب غربی آسیا که به بحر راه ندارد . نواحی کوهستانی مرکزی که رشته کوه هندوکش بر آن مشرف است، بیش از 4/3 کشور را در بر دارد و دارای چندین قله با بیش از 6400 متر ارتفاع است. 

افغانستان از نظر موقعيت جغرافيايي در آسياي ميانه قرار دارد وجزو كشورهاي اين منطقه از جهان به شمار مي رود .

 اين كشور بین 60 تا 75 درجه شرقی بین 29 تا 38 درجه شمالی كره زمين قرار دارد.

 در مورد مساحت افغانستان در كتب تاريخي ارقام مختلفي ذكر شده ولي آنچه كه به طور تقريبي از آن ارقام بدست مي آيد ، مساحت اين كشور 652225 کیلومتر  مربع است.كه از نظر مساحت در جهان مقام چهلم و در قاره آسيا جايگاه يازدهم را دارا مي باشد.

مرزهای مشترک افغانستان با کشورهای همجوار قرار ذیل می باشد.

ایران 936 کیلومتر، ترکمنستان (شمال): 744 کیلومتر

ازبکستان 137 کیلومتر، تاجکستان (شمال): 1206کیلومتر، چین76کیلومتر ،پاکستان2430کیلومتر

 آب و هوای آن قاره ای، تابستان گرم و زمستان سرد.

  طبیعت افغانستان به خاطر بلندی‌های سر به فلک کشیده و رودخانه‌هایی که از آن سرچشمه می‌گیرد، زیباست و تنوع آب و هوا در آن مشهود است. زمستانهایش بسیار سرد تا 20 درجه زیر صفر و تابستانهایش بسیار گرم تا 40 درجه بالای صفر است. آب و هوا از یک استان به استان دیگر و از یک شهر به شهر دیگر تفاوت دارد. بارندگی نیز در نقاط گوناگون، متفاوت است و بین 100 تا 400 میلی متر در نوسان است. این مقدار در مناطق شرقی بین 250 تا 400 و در مناطق غربی و جنوب غربی بین 100 تا 150 میلی متر است در مناطق مرکزی به علت وجود بلندی‌ها و بارندگی بیشتر، هوا از نواحی دیگر سردتر است، ولی در مناطق جنوبی و غربی به علت کمی بارندگی هوا گرمتر بوده دارای تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های معتدل تر است. در مناطق کوهستانی به علت برف و یخبندان ارتباط روستاها و قبایل نیمی از سال با یکدیگر می‌گسلد و آب وهوا تأثیر بسیار در پراکندگی و جدایی جمعیت دارد. منابع آب زیرزمینی افغانستان نسبتاً غنی است در شهر کابل آب در عمق 3-4 متری زمین قرار دارد؛ ولیکن به دلایل فنی، کمتر از آب زیرزمینی استفاده شده و عموماً مردم در اکثر نقاط افغانستان با مشکل کمبودآب (آشامیدنی - کشاورزی) روبرو هستند وتنها 22فیصد به آبهای سالم مصرفی دسترسی دارند (39 فیصد شهرها، 18 فیصد روستاها) منبع ذكرگردد

 کشور افغانستان ازجمله کشورهایی است که محصور در کوهستان ها و خشکی ها است. مناطق مختلف این کشور اغلب پوشیده از کوه است اما در جنوب و جنوب شرقی مناطق پستی نیز وجود دارد

دریاچه‌هایی بسیار کوچک، به نام‌های «آب ایستاده مقر»، «بند کجکی»، «بندار عنداب»، «دق پترکان»، (در مرز ایران)، «هامون پورک» و«دشتنمدی»دارد.

از منابع طبیعی آن می توان به گاز طبعی ، نفت ، زغال سنگ ، مس ، گروم ، طلق (talc) (نوعی کانی شفاف به رنگ های سفید و سبز و خاکستری ، سفالت ،باریم ، گوگرد ، سرب ، روی ، سنگ آهن ، نمک  و سنگ های قیمتی (گوهر) و .... اشاره کرد.                   

ویژگیهای جغرافیایی افغانستان:
افغانستان با بیش از 650 هزار کیلومتر وسعت محاط به خشکه درجنوب آسیا قرار دارد و جزء کشورهای خاورمیانه محسوب می گردد
مکان: جنوب آسیا، شمال و غرب پاکستان و شرق ایران
مختصات جغرافیایی: 33 درجه شمالی و 65 درجه شرقی
مساحت به طور کلی: 647500 کیلومتر مربع
مساحت خشکی: 647500 کیلومتر مربع
مساحت پوشیده شده توسط آب: کیلومتر مربع

مرزهای زمینی به طورکل: 5529 کیلومتر
کشورهای هم مرز: چین 76 کیلومتر، ایران 936، پاکستان 2430 کیلومتر، ازبکستان 137 کیلومتر، تاجیکستان 1206، ترکمنستان 744 کیلومتر
مرز دریایی ندارد (محصور در خشکی است
آب و هوا: خشک ونیمه خشک، با تابستانهای گرم و زمستانهای سرد
نوع زمین: عمدتا کوهستانی و ناهموار، دشتها در شمال وجنوب غرب
بلندترین و پست ترین ارتفاعات
پایین ترین نقطه: آمودریا 258 متر
بلندترین نقطه: نوشک با ارتفاع  7485 متر
منابع طبیعی: گاز طبیعی، نفت خام، زغال سنگ، مس، کرمیت، طلق، سولفات باریم، سرب، روی، سنگ آهن، نمک، سنگهای قیمتی و گرانبها
خطرات طبیعی: زلزله هایی که در کوهستانهای هندوکشی اتفاق می افتد. طوفانهای شدید و خشکسالی 
وضعیت زیست محیطی: محدودیت منابع طبیعی آب شیرین، عرضه ناکافی آب آشامیدنی، کثیفی و ویرانی، از بین بردن جنگلها (بیشتر جنگلها جهت مصارف سوختی و مصالح ساختمانی بکار میروند.

به امید اینکه یک افغانستان زیبا با امن و صلح داشته باشیم تا به صورت امن در چنین محدودۀ جغرافیایی که داریم زندگی نموده و از نعمت های الهی که معادن ماست استفادۀ درست داشته باشیم.

نویسنده: حکمت الله عزیز