قطب نما وسیله است که شمال و جنوب مغناطیسی را برای ما نشان می دهد. و آن تشکیل یافته است از یک عقربه ی آهن ربایی, که روی یک سوزن قائم قرار دارد, و میتواند ازادانه به هر طرف حرکت کند و در تمام موارد آنهایی که با جهت یابی سروکار دارند, می توانند از آن استفاده کنند. که از جمله پیشاهنگان, کوهنوردان, دریانوردان, فضانوردان و ... به آن نیاز مبرم دارند.

کسی به درستی نمیداند که اولین نفر در کجا و در چه زمانی از قطب نما استفاده کرده است. اما در اغلب کتاب ها کشف آن به چینی ها نسبت داده اند. همچنین معروف است که مارکوپولو سیاح معروف ایتالیایی در بازگشت از سفر چین با خودش قطب نمایی همراه آورده بود. ونیز (چین کوا) ریاضیدان چینی در کتاب خود مینویسد: به سال 800 میلادی یکی از دانشمندان یک میله فلزی مخصوص را ازوسط به نخی آویزان کرده بود, که افقی می ایساتاد, همواره یک انتهای آن را به ستاره ی قطبی قرار میگرفت, و اگر واضع آن را تغییر میدادند, دوباره بعد از چند نوسان به حالت قبلی بر می گشت, و وقتی کشتیرانان از این وسیله اطلاع یافتند, برای جهت یابی در دریا از آن استفاده کردند. کمی بعد مسلمانان مشرق زمین به وسیله ی دریانوردان چینی با قطب نما آشنا شدند, وبرای مشخص کردن شمال و جنوب و بعد مخصوصا (قبله) از آن استفاده کردند.

با تشکر

زبیر