اخیرن در رسانه ها خبری منتشر شد مبنی بر این که ادارات استخباراتی امریکا ملیون ها مکالمه شهروندان افغانستان را شنود(استراق سمع) نموده اند. نوشته ای که در ادامه میاید، سه سال قبل نوشته شده است و تمام این ماجرا را پیش بینی کرده است. حالا بعد از سه سال، لازم می بینم تا این نوشته را منتشر کنم.

 

خبرهای اصلی:

پنج شبکه مخابراتی

چندین ملیون مشترک

پوشش 85 فی صدی

سهولت های بیشتر برای مشترکین شبکه های مخابراتی

نظارت دولت بر کار شبکه های مخابراتی

و...

خبرهای فرعی:

طالبان آنتن های شبکه های مخابراتی را هدف قرار می دهند

بحران سیم کارت های ثبت نشده ومزاحمت های تلفنی

مشترکین شرکت مخابراتی (....) از کیفیت خدمات این شرکت شکایت دارند

مجانی شدن سیم کارت

در بعضی مناطق افغانستان، آنتن های شبکه های مخابراتی بعد از ساعت 5 خاموش می شوند.

باج دادن شرکت های مخابراتی به نیروهای شورشی

قرعه کشی جوایز شرکت های مخابراتی

پدیده ی به نام "وی،آی، پی کارت"

"اس ام اس" های نامحدود

و...

حرف های حاشیه:

- شرکت های مخابراتی پول مشترکین را دزدی می کنند

- کسانی برای ستاره های افغان به صورت کیلویی سیم کارت خریداری می کنند

- سخنگوی طالبان هم از سیم کارت معمولی همه ی شهروندان استفاده می کند

- سیم کارت های "روند" توسط شرکت های مخابراتی به عنوان تحفه به اراکین و زورمندان پیشکش می شود.

و...

 

اینها و شاید صد ها مورد دیگر اخبار مربوط به جامعه ارتباطی افغانستان است که به حق یا ناحق آنطور که از شواهد برمیاید، کاملن مطابق به میل شرکت های خصوصی ،امورات آن به پیش می رود. همه ی ما خوشحالیم و احساس راحتی می کنیم، دست می بریم روی تکمه های مبایل و به هرجا که بخواهیم زنگ می زنیم. محدودیت را فقط جیب ما بوجود میاورد والا که به لطف 5 شرکت مخابراتی، می توانید تمام شبانه روز تان را در مکالمات تلفنی سپری کنید. این خبرها ناخواسته از بیخ گوش مان می گذرد و حساسیت چندانی در ما برنمی انگیزد.و فقط برای لحظاتی می تواند گفتگوهای کوتاه را خلق کند. گفتگوهای که در نا آگاهی از حقوق مشترکین و قوانین شهروندی اجرا می شوند. 5 شرکت مخابراتی با استناد به مفاد؟! قانون تجارت و سرمایه گذاری بازار آزاد، به قول خودشان مشغول خدمت به مردم هستند، بازار رقابت هرروز گرم تر می شود، شرکت ها آنگاه که احساس کنند مردم از کیفیت بد و دروغ های پی هم آنها خسته شده اند، قرعه کشی های تازه راه میاندازند وجوایزی کلان تر می دهند، شیوه های تبلیغی شان را تغییر می دهند، دیگر به اعلان رادویویی یا تلویزیونی صرف اکتفا نمی کنند، کاری می کنند که تمامی اطراف تان را نمادهای تبلیغی آنها فرا بگیرد. وارد فعالیت هایی نمادین در جامعه می شوند،و کم کم پوسترهایشان بر درو دیوار ذهن تان هم می اویزند .

و شما فقط مصرف می کنید. فریب تبلیغات را نمی خورید، خودرا تمام و کمال به ان می سپارید.  بدون این که از خود بپرسید، این چگونه تجارتی ست که خودش قوانین خودش را تعیین می کند و خودش برخودش هم ناظر است هم عامل و هم خودش را تبلیغ می کند و هم ذایقه تان را با زیرکی تغییر می دهد و...

کسی از ماهیت پیشکش های تازه نمی پرسد. این شرکت ها خیلی زیر پوستی اقتصاد طبقاتی را حفظ کرده و فقط ته مانده ها را در اختیار مردم فقیر و بی بضاعت می گذارند. پیشکش های شان در خدمت حفظ و افزایش فاصله ی طبقاتی ست. هرچند گاه اداهای غریب دوستانه هم دارند،مانند چاپ کارت های پیش پرداخت با قیمت های ارزان یا کمک به مردم بی بضاعت توسط بنیاد های خیریه ای که ساخته اند و یا مجانی کردن سیم کارت ها

اما شاید دو نکته در این میان بی نهایت مهم و حیاتی باشد. مسله ی که دخالت بی حد و حصر قدرت ،در حوزه خصوصی شهروندان را نشان می دهد، مسله ای که بدون همکاری و تمکین شرکت های مخابراتی ممکن نبوده است.

گاه برای دقایقی، گاه برای دقایقی طولانی تر،به یک باره مبایل ها از کار می افتند، تقلا می کنید، شاید کار مهم و حیاتی دارید، کسی در معرض خطر است، کسی مریض است، می خواهید به او خبر بدهید، اما امکان دسترسی وجود ندارد و از گوشی مبایل فقط پیام " شبکه مشغول است" را می شنوید. کسی که در کنار تان است به آسانی و حتا بدون حسرت می گوید: موترهای نظامیان که می گذرند، آنتن هارا قطع می کنند. یا شاید شما وسط یک مکالمه هستید که قطع می شود. و درست در همین مواقع هیچ کسی پاسخگو نیست. شرکت ها مسوولیت آن را به عهده نمی گیرند، نظامیان با استفاده از دستگاه های مخصوص، امکان قطع مکالمات تان را دارند، یعنی بدون اجازه وارد حوزه ی خصوصی تان می شوند و در روزمره گی تان دخالت می کنند،و فقط همین نیست، کسی به فاجعه ی بزرگتر فکر نکرده است. و آن امنیت مکالمات است که در این کشور به راحتی نغض می شود. چند روز قبل با کسی آشنا شدم که کارمند ارشد یکی از شرکت های مخابراتی خصوصی بود. حرف های تکان دهنده در مورد استراق سمع گفت. به گفته ی او نهاد های امنیتی- استخباراتی که گویا مجوز قانونی هم برای این کار دارند، به راحتی مبادرت به شنود مکالمات می کنند. وفقط این نیست،ادارات استخباراتی بیش از 42 کشور دخیل در امرمبارزه با تروریسم در افغانستان نیز امکانات و مجوز شنود مکالمات مشترکین را دارند. به اضافه ی این، خود شرکت ها نیز گویا موظف اند تا مدت یک ماه کلیه مکالمات را ثبت و نگهداری کنند. حال به این همه، این مسله را هم بیافزایید که قرار معلوم دستگاه ها و تکنالوژی وارد شده توسط شرکت های مخابراتی به افغانستان، از جمله ی دستگاه های کهنه و دست دوم است . آیا این خود امکان شنود مکالمات را افزایش نمی دهد؟

این همه یعنی این که، حوزه خصوصی، که یکی از اساسی ترین حقوق فردی در نظام های که ادعای دمکراسی می کنند است، در این کشور به راحتی و به اصطلاح خپ و چپ نغض شده و از شهروندان گرفته می شود. وعاملین بازار آزاد و کسانی که از این امر سود مالی می برند هم مشترکین خودرا از این مسله آگاه نمی سازند.