اقدام های مدنی به وسیلۀ آدم های فهمیده، باسواد و هدفمند برای رسیدن به یک خواست یا حقوق شان راه اندازی می شود. آن ها برای این که حق شان تلف نشود یا کسی از حقوق شان سوء استفاده نکند، یا کسی حق شان را تلف کرده است، دست به اعتراض می زنند.
اقدام های مدنی نیز راه های گوناگونی دارد: تظاهرات مسالمت آمیز، نوشتن روی دیوارها، نوشتن روی پارچه یا کاغذ و پخش آن، برگزاری همایش ها و نشر اعلامیه، مقاله و گزارش در رسانه های دیداری، شنیداری و نوشتاری، فرستادن نامه های اعتراضی به مراجع دولتی و سایر مراجع مرتبط و ترتیب همایش در مکان های عمومی برخی از شیوه های اقدام های مدنی هستند که با استفاده از آن خواست های خود را به گوش همه می رسانند.
اقدامات مدنی ممکن است به وسیلۀ یک سازمان یا رهبر خاصی اداره شود. گاهی ممکن است عده ای بدون رهبر یا سازمان خاصی دست به چنین اقدامی بزنند.
همچنین اهداف و خواسته های این گروه روشن و واضح است. این ها برای بهبود وضعیت دست به اقدام می زنند نه برای تخریب. به همین دلیل هیچ وقت با خود سلاح یا ابزار برندۀ دیگر حمل نمی کنند و در جریان اعراض می کوشند به هیچ چیز و هیچ کس آسیب نرسانند.
اما آشوب به وسیلۀ گروه های اوباش و بی بند و بار برای تخریب شهر یا بناها و مکان های عمومی یا برای بدنامی یک گروه، یا سازمان و یا افرادی که دارای پایگاه اجتماعی هستند، راه اندازی می شود.
این ها گاهی با حمل سلاح، با سنگ زدن و شکستاندن شیشه ها و دروازه ها، به آتش کشیدن غرفه های پولیس، خانه های مردم، دکان ها و سایر مراکز عمومی، لت و کوب مردم بی گناه، بستن راه ها و سروصداهای بی دلیل راه اندازی می شود. این ها دارای هدف مشخص نیستند و کسی متوجه نیست که برای چه و به چه هدفی دست به چنین اقدامات می زنند.
اما این نکته را هم تذکر دهیم که اگر پولیس و یا نیروهای که مسوولیت تأمین نظم را در شهر دارند، جلو اقدامات مدنی را به وسیلۀ زور بگیرند، خود باعث نا امنی شهر می شوند. پولیس باید با دقت آشوب را از اقدام مدنی تفکیک کند. اگر این دو را از هم تفکیک نکند، باعث بی نظمی بزرگی می شود.
کسانی که برای هدف مشخصی با استفاده از اقدامات مدنی دست به اعتراض می زنند، جدی و قاطع هستند و می خواهند به خواست های خود برسند. در صورتی که دولت خواسته های آن ها را مدنظر قرار دهد و به سخنان شان گوش فرا دهند، با آرامش و خوش رویی پایان می یابد. اما در صورتی که دولت به خواست های آنان گوش فرا ندهد و به آن ها بی حرمتی کند، چون خود را بر حق می دانند با ابزار گوناگون خواست های خود را پیگیری می کنند و به اعتراض خود ادامه می دهند.
برعکس آشوب گران مثل شعلۀ آتش سر می کشند و به همان سرعتی که آمده اند خاموش می شوند. آن ها فاقد اراده و پیگیری هستند. زود یک سر وصدا را به راه می اندازند و به همان زودی خاموش می شوند.
وظیفۀ پولیس ایجاد امنیت و حراست از اقدامات مدنی و بر عکس جلوگیری از آشوبگری است. باید هوشیار باشد تا این دو را از هم تفکیک کند و منشأ آن اعتراض را پیدا کند.
نویسنده: خان آقا فیضی
