برای نخستین بار شرکت هوانوردی اریانا د رحدود شصت سال پیش در کشور ایجاد شد و برای شهروندان افغانستان خدمات عرضه کرد/این شرکت در جریان جنگ ها ی داخلی به شدت اسیب دبد. پس ازان ده سال پیش شرکت خصوصی هوانوردی کام ایر اغاز به کار کرد و پس از ان شرکت های هوانوردی صافی ،پامیر و افق شرق ایجاد شدند.درحال حاضر چهار شرکت هوانوردی داخلی در کشور فعالیت دارند. پامیر ایرویز نیز به علت کهنه بودن هواپیما هایش ورشکست شد/ و قرار است شرکت هوانوردی افغان جت نیز به زودی فعالیت اش را در کشور اغاز کند. بر بنیاد گزارش ها در حال حاضر د حدود دو هزار تن در این شرکت ها کار می کنند و و این شرکت های هوانوردی سالانه در حدود بیست و پنج میلیون دالر به دولت افغانستان مالیه می پردازند. در حال حاضر شرکت های هوانوردی داخلی هفته وار در حدود هفتاد و هشت پرواز به خارج از کشور انام می دهند و در حدود هفتاد و نه پرواز به داخل کشور داردند و اما شرکت های هوانوردی خارجی هرهفته در حدود شصت و هشت پرواز به افغانستان دارند/ در حالی که شرکت های هوایی ترکیش ایرلاین، ایندیاایر، دوبی فلای، و پی/ای/ای/ که از جمله شرکت های هوانوردی خارجی استند و چند سال پیش پرواز های شان را به افغانستان اغاز کرده بودند / اما بربنیاد امضای پیمان "فضای باز" که وزارت امورخارجه با شرکت هوانوردی امارات امضا کرده است واین پیمان بیست روز پیش اجرایی شد، شمار پرواز های این شرکت قید نشده است ونیز این پیمان به شرکت امارات امکان خواهد داد که ازکابل گذشته از مسافران دوبی مسافران دیگرکشورها را نیز انتقال بدهد . امضای پیمان با واکنش تند اتحادیه شرکت های هوانوردی روبرو شده است/ رئیس این اتحادیه می گوید که امضای این پیمان شرکت های هوانوردی داخلی را با خطر ورشکستگی روبرو ساخته است. اتحادیه شرکت‌های هواپیمایی داخلی می‌گویند با ورود شرکت‌های خارجی در بازار هوانوردی افغانستان، این شرکت‌ها بیشتر مشتریان خود را از دست داده‌اند. اتحادیه شرکت های هوارنوردی می گوید که امضای پیمان" فضای باز" با شرکت امارات به ضرر شرکت های هوانوردی داخلی است و این شرگت ها را در وضعیت بد قرار داده است. از سویی هم اتاق تجارت وصنایع میگوید،این طرح راه رابرای سیاست دمپنگ دربخش هوانوردی فراهم میسازدکه درنهایت شرکت های داخلی هوانوردی رابابحران مالی روبرو کرده است. اتاق تجارت وصنایع امضای" فضای باز" پروازها به افغانستان را ،زمینه سازسیاست دمپنگ ازسوی کشورهای دیگر درافغانستان میداند که که سبب ورشکست شدن شرکت های هوانوردی نوپای افغانستان خواهد شد. از سویی دیگر اتاق تجارت و صنایع و نیز اتحادیه شرکت های هوانوردی می گویند که در امضای پیمان "فضای باز" برخی مسایل سیاسی و حتی فساد اداری وجود داشته است، و این پیمان به سود دولت و شرکت های هوانوردی داخلی نیست. اما اداره مستقل هوانوردی میگوید پیمان"فضای باز" با درنظرداشت مشکلات شرکت های هوانوردی داخلی ودرمطابقت با قوانین جهانی هوانوردی امضا شده است و به سود دولت افغانستان وشرکت های داخلی هوانوردی است. اتاق تجارت و صنایع کشور عرضه خدمات شرکت های هوانوردی را با استندرد جهانی می داند و می گوید که باید در این پیمان تجدید نظر صورت بگیرد. در حالی که خدمات نسبتا بهتر شماری از شرکت های هوانوردی خارجی سبب شده است که شرکت های هوایی خصوصی، شماری از مشتریانشان را از دست بدهند. برخی اگاهان اقتصاد از ضعف مدیریت و عرضه خدمات غیرمعیاری شرکت های هوانوردی داخلی انتقاد می کنند و علت کاهش مشتریان این شرکت ها را در همین عوامل می بینند. از سویی هم برخی از کارشناسان می گویند دولت افغانستان باید از شرکت های هوانردوی خصوصی حمایت کند. آگاهان اقتصادی می‌گویند ورشکسته شدن این شرکت‌ها سبب می‌شود که حضور و هویت ملی افغانستان در بازار جهانی هوانوردی زیر پرسش قرار بگیرد. هرچند طرح فضای بازپروازهادرشماری ازکشورهای منطقه عملی میشود اما مسوولان شرکت های هوانودری داخلی میگویند،این کشورها با ایجاد طرح مشخص وبادرنظرداشت شرایط کشورشان این طرح ها راعملی میکنند. گفته میشود که نبود قوانین لازم در بخش هوانوردی،نبود میدان های مجهز وبزرگ هوایی درکشور،نبود پیمان های دوجانبه وچند جانبه هوانوردی با کشورهای دیگرونبود پشتوانه پولی یا پرداخت سب سایدی به شرکت های هوانوردی داخلی ازمشکلاتی اند که افغانستان نمیتواند این طرح را باکشورهای پیشرفته وحتا با کشورهای منطقه عملی سازد.و اما این که ایا دولت این شرکت های هوانردی داخلی را به گونه جدی حمایت خواهد کرد ؟ و ایا شرکت های هوانوردی کشور واقعن ورشکست خواهند شد؟ پرسشی است که گذشت زمان به ان پاسخ خواهد داد؟؟؟