تشخیص منشا وچگونگی پیدایش آدمی کار دشواری است وبه برسی آثاروسنگواره ها ویژه گی های وراثتی وتجزیه وتحلیل مدارک زمین شناسی نیاز مند است.بیشتردانشمندان حداقل دراین زمینه متفق القولند که ریشه آدمی میمون سانانی بوده اند که میلیون ها سال پیش می زیسته اند.بررسی های جاری گویا ی آن است که دوگونه آدم سانانی که ازتکامل وجهش میمون سانان پدید آمده اند,بین 5تا7 میلیون سال پیش درآفریقا بسر می برده اند.یکی از این گونه ها اوسترالوپیتکوس نام دارد موجودی اجتماعی بوده وبین5تا3 میلیون سال پیش زنده گی می کرده وبه دلایل ناشناخته ای از بین رفته است.
گونه دیگرهوموهابیلیس ها هستند که جمجمه نسبتا بزرگی داشته, وراست قامت وهنر مند بوده اند.هوموهابیلیس ها که درحدود5/2 میلیون سال قبل ظاهر شده انددر کلبه های موقتی بسر می بردندواحتمالابا ابزارهای سنگی آشنایی داشته اند.ولی نزدیک ترین نیکان انسان امروزی هوموارکتوس ها هستند که حدود2میلیون سال پیش درآفریقا پدید آمده,واز آنجابه آسیا واروپا کوچیده اند.این انسان هااز جمجمه ای بزرگ واسکلتی شبیه استخوان بندی انسان امروزی برخورد دار بوده اند.هوموارکتوس ها با اشکار آشنایی داشته اندوآتش را مهار می کردندوبه کمک گونه ای زبان ابتدایی با یکدیگرگفتگو می کرده اند.هوموساپینس ها که در مقایسه باهوموارکتوس ها از نظرمغز واندیشه درمرحله پیشرفته تری قرار داشته اند,بین 500000 تا50000 سال پیش در آفریقا ظاهر شده اندوانسان های امروزی شاخه های فرعی وفرزندان ونواد گان آنان به شمار می آیند.
انسان های نخستین هماهنگ با تکامل ورشد فکری به مرور درسراسر کره خاکی پراکنده شدند ودر حدود100000 سال پیش ازراه تنگه تیمور ازآسیابه استرالیا مهاجرت نمودندونخستین مهاجرت آدم های اولیه از آسیا به آمریکا نیز در اواخر واپسین مراحل عصر یخبندان یعنی حدود12500 سال پیش رخ داده است.
عصر پارینه سنگی وفرهنگ های آغازین:گوناگونی فرهنگ در ارتباط با ابزارهای زنده گی, نوع تغذیه,مسکن واحتمالا قراردادهای اجتماعی وتجلی معنویات, زمانی مطرح گردید که انسان خودرا با شرایط جغرافیایی واقلیمی هماهنگ ساخت وبه پرورش روان واندیشه خویش وکسب دانش پرداخت.
پدران نخستین آدمی در حدود465000 سال پیش آتش را برای ایجاد گرما وروشنایی وآشپزی به کارگرفتند وازپیکان های چوبینی که با تیغ ها ورنده های سنگی استادانه ساخته وپرداخته, وبه وسیله آتش مقاوم گردیده بودند,برای شکار استفاده می کردند.
ابزارهای لازم برای کندن گودال وعوارضی شبیه خندق وچاله که به حدود200000 تا30000 سال پیش تعلق دارد در اروپا وآفریقای شمالی وخاور میانه آسیای مرکزی پیدا شده وآثاری از پوست جانوران که به عنوان پوشاک استفاده می شده به دست آمده است.
همزمان بامسکون شدن استرالیا,نیاکان آدمی نحوه ناوبری ودریانوردی را فرا گرفتند وبه وسیله قایق هایی ابتدایی از این سوبه آن سو روان شدند, وبه یاری ابزار های استخوانی که درحدود80000 سال پیش ساخته شده ودرکنگو به دست آمده است به ماهیگیری پرداخته اند.در میان نیاکان اولیه انسان,هنر مندان وموسیقیدان هایی نیز یافت می شدند که تاریخ پیدایش وظهورآنان به60000 سال پیش باز می گردد. نقاشی های دیواری وتزیین غارهابه وسیله سنگ های رنگین وعاج فیل در30000 سال قبل دراروپا رواج یافت وآثاری که در پیش از200 غارواقع در جنوب فرانسه وشمال اسپانیا کشف شده,بیانگر نمونه های زیبایی از نقاشی های دیواری است. گونه هایی از آلات موسیقی مانند فلوت های استخوانی که سوراخ های ظریفی روی آن ایجاد شده در اروپای دوره پارینه سنگی(اوایل عصرحجر) یافت شده که به40000تا80000سال پیش تعلق دارد.
عصرنوسنگی:مشخصه این عصر که از حدود10000سال پیش آغاز شده,از تحولات تکنولوژیکی ودگرگونی های اجتماعی حکایت می کند.رو به خشکی نهادن وگرم شدن کره زمین,انسان ها را به کشاورزی آشنا نمود وبه سکونت دایمی واداشت.درپی آن جانوران را اهلی کردندوبه سفالگری روی آوردن وشیوه تهیه وپوشیدن لباس را آموختند.این تحولات باعث شد تا جمعیت کره زمین فزونی گیرد وآدمی راقادر ساخت تا طبیعت را به خدمت خویش در آورد وبر فضاهای قابل زیست بیفزاید.آثار فراوانی در خاور وجنوب آسیا,اروپای غربی وبخش هایی از جنوب صحرای افریقا یافت شده که از حدود6000تا3000 سال قبل ازمیلاد به جا مانده است.تنوع غلات وبقولات,برنج,جو,ریشه های خوراکی گیاهان وبرخی شواهد دیگر بیانگرآن است که این تحولات به طور مستقل وجداگانه درگوشه وکنارزمین به وقوع پیوسته واز مجزا بودن ودورافتادگی جوامع بشری حکایت دارد.
