بیش از چهارده قرن پیش اسلام به نحوی خاص حقوق انسان را بیان نموده است که تا به امروز مانند آن را بشریت نشاخته است و نه هم در پیمان های بین المللی و موسسات حقوق بشری بدان اعتراف شده است. این همه مساوات را اسلام در حالی بیان می دارد که تمام مرزها و حدود برتری بین انسان ها را از بین برده و تمام انسان ها را به نحوی مخاطب قرار داده که همۀ شان از یک پدر و مادر خلق شده اند چنانچه در قرآن مجید آمده است: (يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ ( 13 ) ) (ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ (اینها ملاک امتیاز نیست،) گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ خداوند دانا و آگاه است! ) الحجرات.
این ندای ربانی که در قرآن آمده است متوجه مخلوقات یعنی انسانهاست که زمین و آنچه را که در او است به ارث به برده اند...چنانچه در کلمۀ مردم(الناس به عربی) نگاه کنیم، به عام بودن این کلمه بر تمام انسانها و بر شامل شدن تمام انسانها منحیث مخاطبین به این آیه پی میبریم و چنین دلالت می کند که همۀ دارای یک پدر و مادر یعنی آدم(ع) وحواء(ع) هستند، پس فخر فروختن بر دیگران بر اساس نسب، ثروت، مقام، جنسیت، قوم و یا زبان صحیح نیست زیرا که همه از یک پدر و مادرند.
پیامبر اسلام (ص) نیز در کلام شان و هم در عمل شان بر مساوات بین انسانها تاکید می کردند و چنانکه فرمودند:(انّ اباكم واحد كلكم لآدم و آدم من تراب ان اكرمكم عنداللّه اتقيكم وليس لعربى على عجمى فضل الاّ بالتقوى) (پدر شما يكى است و آن, آدم(ع) است و آدم از خاك, با تقواترين شما نزد خدا گرامى ترين شما است, عرب را بر عجم برترى نيست مگر به تقوا.). و پیامبراسلام(ص) تا آخرین لحظۀ زندگی خویش به مساوات در بین انسانها تاکید می ورزیدند در حالیکه در لحظات آخر زندگی خود قرار داشتند فرمودند: (فمن كنت جلدت له ظهرا فهذا ظهری و من كنت أخذت له مالا فهذا مالی فلیأخذ منه) (اگر در پشت کسی تازیانه زده ام، این پشت من، بیاید و به جای آن تازیانه بزند و از هرکس از شما که پولی گرفتم بیاید و پول خود را بگیرد). در زمانیکه برده داری رایج بود پیامبر(ص) جهت از بردن برتری بین ارباب و برده و یا برده و صاحب برده فرمودند:( فمن كان أخوه تحت یده فلْیطعمه مما یأكل، ولیلبسه مما یلبس، ولا تكلفوهم ما یغلبهم، فإن كلفتموهم فأعینوهم) (پس آنکه برادرش زیر دستش باشد، باید او را از آنچه می خورد، بخوراند و از آنچه می پوشد، بپوشاند. و آنها را به چیزی مکلف نکنید که توانائی آن را نداشته باشند و اگر آنان را مأمور کردید، پس همکاریشان کنید). اینچنین اقوال را در گفتار پیامبر(ص) به کثرت می توانیم بیابیم.
حفظ این حق را (حق مساوات) بعد از پیامبر(ص) در عملکرد خلفاء اش (رض) دیده می توانیم، چنانکه حضرت ابوبکرصدیق(رض) بعد از انتخاب شدن منحیث خلیفۀ مسلمین در بخشی از بیانیۀ خود فرمودند: (ضعیف شما نزد من قوی است تا به امید خدا حق او را به وى برگردانم و قوی شما نزد من ضعیف است تا به امید خدا حق دیگران را او بگیرم.) و سعی خلفاء در تطبیق این حق نه تنها در بین مسلمانان بوده است بلکه با غیر مسلمانان نیز چنین تعامل می نمودند چنانکه در عملکرد حضرت عمرفاروق(رض) مشاهده می شود، هنگامیگه قبطی مصری از فرزند حضرت عمرو ابن عاص شکایت می کند، حضرت عمر(رض) بعد از خواستن حضرت عمرو ابن عاص و فرزندش از قبطی می خواهد که حقش را بگیرد و سپس بیانیۀ مشهور خود را بیان می دارد که در بخش از آن آمده است: چه زمانی مردم را به بندگی گرفتید در حالیکه از مادران شان آزاد به دنیا آمدند.
ادامه دارد...
