جامعه گروهی از مردم است که با هم دارای روابط متقابل اجتماعی اند که توسط یکجا شدن فامیل ها با داشتن محیط زیست مشترک و بالاخره قبایل بوجود می آید و همچنان برای اینکه این فامیل ها و افراد در زنده گی روزمره به مشکل گرفتار نشوند باید در تمام جامعه نظم و قانون حاکم باشد.
همچنان باید افراد جامعه با هم همانند خواهر و برادر در امور زنده گی همکار باشند و اما اگر یکی از افراد از نظم و قانون پیروی نکنند اینجاست که بی نطمی و اختلاف در جامعه بوجود می آید و همچنان اینکه باعث از هم پاشیدن وحدت بین افراد در جامعه می شود.
و اما از جمله مهمترین موضوعاتیکه بی نظمی و منشا فساد را در جامعه بوجود می آورد عبارت از فساد اداری ،ظلم کردن به مظلوم ها و دورویی و.....است که در اینجا بعضا از این ها را مورد بحث قرار می دهیم.
اولین موضوع عبارت از فساد اداری است که از جمله پدیده های مهم قانون شکنی در جامعه است و این را می دانیم که فساد اداری به دلیل بی پروایی دولتمردان که در راس جامعه قرار دارند بوجود می آید و باعث می شود که حقوق افراد در جامعه زیر پا گذاشته شود .
همچنان از جمله راه های که ظلم را بالای افراد مظلوم مساعد می سازد همین فساد اداری است که زیاد تر نسبت می گیرد به گرفتن رشوت در یک اداره و ایجاد تضاد و فساد در جامعه.
دومین مطلب عبارت از دورویی است این موضوع تفاوت کلی از فساد اداری دارد ولی باز هم نسبت می گیرد به تفرقه انداختن بین افراد جامعه. که دومین و یکی از موضوعات جدی که باعث شکستن زنجیره وحدت ملی می گردد است . که دورویی نشان دهنده ضعف اخلاقی و تربیتی اشحاص است طوریکه روابط افراد و گروه های جامعه را به هم می زند و در بین شان نفرت، نزاع و تفرقه را ایجاد میکند که عوامل ناگوار خونریزی و جنگ را به همراه دارد و یک نوع فریب کاری است به همین دلیل در یک جامعه باید افراد از آن پرهیز کنند.
ولی به دلیل نداشتن ظرفیت سوادآموزی در افغانستان مردم آنرا نوع زرنگی دانسته و به آن افتخار می کنند و یکی از دلائلی که امروزه افغانستان بدون پیشرفت است نداشتن آگاهی در مورد آداب معاشرت و پرهیز کردن از دورویی است.
پس نتیجه می گیریم که از بین بردن فساد اداری از طریق اینکه هر شخص مکلف به کار، که در اداره کار می کند باید مسئولیت پذیر باشد و از کار های خلاف اصول و فرایض اسلام پرهیز کند همچنان توسعه سواد در یک جامعه و فراهم کردن مصروفیت برای اشخاص،که این دو راهکار باعث از بین بردن دورویی و منفعت جویی افراد می شود تا بالاخره تمام افراد در جامعه بدون در نظر داشت قوم، ملیت، دین یا مذهب برای منفعت جامعه کار کنند و به همین طریق می توان فساد و تضاد را در جامعه ریشه کن کرد. پس دست به دست هم بدیم و فساد را از بین ببریم.
