افغانستان یک کشوری است که در سه دهه گذشته باجنگ مشت و پنچه نرم می کرد و تعدادی زیادی از جوانان و نوجوانان از دست داده بود از همین خاطر که سطع سواد در جامعه پایین است.

واقعیت این که با وجود فرصت های زیادی که طول سالهای گذشته وجود داشته , استفاده درست و مناسب برای مشکلات حل نشده است.

افغانستان یک کشوری ناامن است که سر تاسر ولایات و قریه های آن نا امن است که کسی جرأت کرده نمی تواند از خانه هایشان بیرون شود وسبب  زیادی نا امنی در قریه های و ولایات افغانستان می باشد که از تحصیل و تعلیم وتربیه باز مانده اند وسطح سواد آنها بسبار پایین است و بیشترین بی سواد مانده اند که مکاتب ندیدند و حتا نمیشناسند که مکتب چی است ؟

مناطق که نسبتا امن می باشد و قابل قبول است , ادارات دولتی به راحتی می توانند فعالیت هایشان را ادامه دهند نا امنی برایشان بهانه شده است که حاظر نمی شوند که فعالیت هایشان را ادامه بدهند.

ولایات اافغانستان از تامین امنیت به قسمت ها تقسیم شده است , مناطق که شدیدا ناامن است و مورد قبول یا تائید نیست و هیچ کدام از ادارات دولتی حاضرنیستند که در آن مناطق اجراء وظیفه کند و افراد آن مناطق ناامن از سواد باز مانده اند ومناطق که از نظر امن تامین شده است و مررد قبول است از قبیل ولایات افغانستان کابل , مراکز دولتی ,جنوب غرب و قسمت های شمالی کشور که نسبتا امنیت وجود دارد , اما کار چندانی برای رشد آموزش , پرورش و تحصیل جوانان و نوجوانان صورت نگرفته است که نا امنی بهانه ی شده برایشان که باعث پیشرفت آنها میشود.

مردم مناطق که امن هستند به راحتی زندگی میکنند مکررا از دولت تقاضا نموده اند که امکانات دسترسی به آموزش و تحصیل را فراهم کند , ولی دولت کمتر به تقاضا هایشان پاسخ میدهند , چون دولت هم به فکر تحصیل و آموزش نیست ودر این باره کم توجه ی میکند .

پس به نتیجه رسیدم که ناامنی عامل است برای بی سواد ماندن و دور از تعلیم وتربیه . بی سوادی نیز عاملی برای بی ثباتی , ناامنی , افزایش جرم وجنایت ,کم توجه یدولت , رشوه گیری در وزارت معارف و معارف ولایات و والسوالی های ولایات افغانستان , فقرو بیچارگی , قاچاق و اختطاف کردن و دوری از نظم جامعه است , یعنی هر چه فقر و بیچارگی و ناامنی بیشتر باعث بی سوادی در افغانستان میشود و امکان تحصیل و تعلیم و تربیه کم میشود و باعث بی سوادی جامعه می شود.