اصطلاح جرم سازمان‌يافته يا Organized Crimes اصطلاحي جرم شناسانه يا جرم شناختي در حقوق جزا مي‌باشد، اين اصطلاح كاربرد ندارد ليكن بنا به تحليلي كه جرم‌شناسي از جرم سازمان‌يافته به دست مي‌دهد، مي‌توانيم مصاديق آن را و نمونه‌هايي از آن را در حقوق جزا پيدا كنيم. و نتيجه اينكه جرم سازمان‌يافته در حقوق جزا در قانون مجازات عمومي و در كد كيفري تعريف مشخصي ندارد، در هيچ يك ازقوانين‌كيفري دنيا به جز درقانون بلژيك، جرم سازمان‌يافته يك‌تعريف حقوقي ندارد.
ويژگيهاي جرم سازمان‌يافته
1_ جرم سازمان‌يافته از نظر تعداد مباشر متعدد هستند، يعني از دو نفر به بالا پس مباشران اين جرم متعدد هستند و يك نفر نيست.
2_ اين جرائم نوعاً جنبة فرامرزي دارند، يعني لااقل در دو كشور اتفاق مي‌افتد ولي علي‌الاصول اين جرائم جنبة بين‌المللي هم دارند مثل مواد مخدر.
3_ در جرائم سازمان يافته يك سلسله مراتب وجود دارد. يك رهبريتي وجود دارد، يك عده دون پايه وجود دارند و بنابراين يك جرم تشكيلاتي است و سازمان‌يافته است و بر اساس توزيع وظايف مشخص شده است.
4_ از نظر اقتصادي بسيار قوي است. اين جرائم يعني درآمدها يا پولهايي كه به مناسبت جا به‌جا مي‌شود نجومي است.
5_ چون بعد اقتصادي كلان يك مقدار خواه و ناخواه رنگ سياسي هم به خود مي‌گيرد، از نظر سياسي هم براي دولتهاي خاصي يايك منطقه خاصي، خطر بزرگ محسوب مي‌شوند.
6_ ويژگيهاي ديگرجرم سازمان‌يافته در اين است كه با سازمان و تشكيلات خارج از خود نيز ارتباط دارد، يعني علاوه بر تشكيلات خودشان با تشكيلات بيروني مثل دولت، پليس، احزاب سياسي، وزارتخانه‌ها، ارتباط دارند و نفوذ دارند.
بنابراين جرم سازمان يافته جرمي است كه مرتكبان آن سعي مي‌كنند همان مدل سازمان يافته فعاليتهاي اقتصادي مشروع، فعاليتهاي سياسي مشروع، را براي ارتكاب جرائم انتخاب و اعمال مي‌كنند.
عده‌اي معتقد هستند كه كاربرد اصطلاح جرم سازمان يافته، نقض غرض است جرم خودش بي‌نظمي ايجاد مي‌كند. جرم خود نظم اقتصادي، بهداشتي، سياسي و نظم فرهنگي يك جامعه را نابود مي‌كند افكار عمومي را مختل مي‌كند و خودش اختلال ايجاد مي‌كند، آيا مي‌توان يك جرم كه خودش اختلال‌آور است را بگوييم كه سازمان‌يافته است. به همين جهت عده‌اي گفته‌اند و معتقدندكه اصطلاح سازمان‌يافته Organized)) يك معناي مثبت دارد و جرم يك معناي منفي دارد، لذا تركيب جرم سازمان‌يافته نامأنوس است. پس به جاي اين اصطلاح بگوييم: فعاليتهاي نامشروع ضد قانوني يا بازارهاي نامشروع، بازارهاي غير مجاز. يعني يك مقدار بعد منفي به عنوان اين جرائم بدهيم.
