_فرد و گروه: اکنون می پردازیم به بررسی چگونگی رابطۀ بین فرد و گروه در ژاپن و غرب. به عقیدۀ فردیناند تونیس، جامعه شناس آلمانی، سازمانها به دو دسته تقسیم می شوند: گروه اشتراکی و جامعه.
«گروه اشتراکی» سازمانی است که بر اساس «ارادۀ» تشکل یافتۀ اعضای یک گروه، یعنی بر مبنای داده های عاطفی و احساسات مشترک آنها ایجاد شده باشد
. خواه اتحادشان به واسطۀ پیوندهای خونی ( خانوادگی) باشد،خواه به واسطه روابط همجواری (دهکده)، احساس تعلق به یک گروه موجب تحکیم روح همبستگی، تفاهم، و سازگاری در روابط اجتماعی می شود. دریک گروه اشتراکی معین، نفع عمومی برنفع خصوصی غالب است.
فرد، تنها به عنوان عنصری از تمامیت سازمانی حرکت و فکر می کند. اما «جامعه» را افرادی تشکیل می دهند که انگیزۀ حرکت آنان «ارادۀ باز اندشیده» است، یعنی منافع شخصی که متضمن ارزیابی، تفکر، مصالحه، تصمیمگیری است.
در بطن یک «جامعۀ» معین، افراد نسبت به یکدیگر منزوی هستند. روابط بین اعضا و گروه از یک طرف و بین خود افراد از طرف دیگر، با تنشهای روان شناختی همراه است که از فقدان تفاهم و احساسات خود انگیختۀ تحکیم بخش روابط ناشی می شود.
تنظیم روابط انسانی در «جامعه» تنها از طریق انتقاد قراردادها و پیمان نامه ها امکانپذیر است. مؤسسه شکل خاصی از سازمان«اجتماعی» می باشد.
نظر دیگری که «تونیس» مطرح کرده این است که مرحلۀ «اجتماعی» پس از مرحلۀ «اشتراکی» قرار می گیرد، زیرا نظر جامعه نسبت به «گروه اشتراکی» مرحلۀ جدیدتر و تحول یافته تر است.
تاریخ اوپا نشان می دهدکه روحیۀ اشتراکی که در قرون وسطی غالب بود، براثر توسعه، شهرنشینی، و شیوۀ تولید سرمایه داری کاهش می پذیرد. پیدایش فرد گرایی جدید در غرب،هم علت وهم نتیجۀ فروپاشی جامعۀ فئودالی و توسعۀ جامعۀ سرمایه داری است.
میتوان گفتن که جامعۀ معاصر ژاپن ساخت اساسی روابط انسانی و سازمانهای اجتماعی را ره همان شکلی که در تعریف «گروه اشتراکی» دیدیم، حفظ کرده است.
توسعۀ تدریجی سرمایه داری جدید در اروپا، تغییر روان شناسی انسان را که لازمۀ روند تطبیق با «جامعه» است، به همراه داشت؛ اما در ژاپن، که ناگزیربود بسیار ناگهانی از عصر فئودالی به عصر صنعتی گذر کند، می توان تلفیق واقعی تمدن صنعتی به شیوۀ غرب و ساختهای سنتی را در روابط فرد__گروه ودر روابط انسانی مشاهده کرد.
