افغانستان کشوریست تشکیل شده ازچندین قوم وملیت های مختلف. بنأ رسم ورواجها درمناطق مختلف تقریبآ متفاوت است. مثلآ: اگردوفرد قراراست که باهم ازدواج کنند، باید خانواده هایشان برایشان تصمیم بگیرند وموافقت کنند وتا قبل ازعقد نمیتوانند همدیگرراملاقات کنند. وباهم درچارچوب شرعیت اسلامی برای شناخت وتفاهم همدیگر صحبت نمایند. عنعنۀ دیگری که وجود دارد اینست که دربعضی خانواده ها خسران دخترباید پول هنگفتی به خانواده دخترقبل ازازدواج بپردازند، که باگرفتن این پول نه تنها آبروی وشخصیت دخترشان زیرسؤال قرارمیگیرد. بلکه به خانواده خسران صدمه بزرگی وارد میگردد. اگراقتصاد خانواده مورد نظرضعیف باشند روحیۀ آن مردی که قرار است تشکیل یک خانواده سالم رابدهد تحت فشار قرارمیگیرد، تا که مبلغ پول درخواست شده را آماده کند. برعلاوه آن باید 2 یا 3 مجلس تشریفاتی برای عروس وداماد گرفته شود تاکه باهم رسمآ خانم وشوهرگردند. عنعنۀ دیگراینست که بعدازتولد طفل شان خانواده دخترسسمونی (لباس واشیای مورد نیاز) برای نوۀ خودآماده میکنند. ومحفلی برای ختنه نوزاد پسرمیگیرند. رسم ورواج دیگرکه نه تنها درافغانستان بلکه به کشورهای اسلامی مثل ایران هم است. درزمان تحویل سال نوسفرۀ هفت سین وهفت میوه را آماده میکنند. وجشن میگیرند. به بعضی زیارتگاهای ولایات مثل بلخ وهرات وغیره جنده بالا دارند. وعقیده دارند که اگرجنده به سهولت بالا رود توسط مردم ، آن سال برایشان نیکو وصلح آمیز است.
رسم ورواج دیگری که مردم ما دارند درسال برعلاوه روزهای سال نو 6 روزدیگرنیزعید دارند. 3 روزبعدازماه مبارک رمضان عید فطر، 3 روزدرعید قربان به سبب قربانی (گاو، گوسفند وشتر) . که درطول این 6 روزدوستان وخانواده ها با همدیگردید و بازدید میکنند. وخصومتهای موجود راخاتمه میدهند.
پوشیدن لباس افغانی برای مردان ولباس مالداری برای زنان یکی دیگرازعنعنات مردم ما است. درچند سال پیش همۀ زنان افغانی باید با چادربرقع به بازارمیرفتند. حالاهم در بیشترولایات افغانستان زنان پوشیدن آن را حفظ کردند. وهنوز درخانواده ها مردسالاری حکمفرماست وفرق بین مرد و زن ، پسرودختردیده میشود. هنوزهم این رواج اززندگیهای ماپاک نشده که زنان تحت فرمان وخواست مردان زندگی میکنند وقبول نمیکنند که زنان هم مانند مردان درزندگی مشترک شان حقوقی دارند که باید مراعات شود.
اما برعکس ما افغانها مردم کشورهای پیشرفته مثل اروپا وامریکا هرگز به چنین رسوماتی اهمیت نمیدهند به عوض آن به توسعه وپیشرفت کشور خود می اندیشند. وبا افکار باز برای خود وبه میل خود زندگی میکنند وبه اهداف والای خویش اهمیت والای قائل اند. به همین سبب پیشرفتهای والای هم به دنیا ارزه کردند.
