این مقاله برای چاپ به ماهنامه سیمرغ در لندن فرستاده شده است.
انسان ها از بدو پیدایش تا به اکنون دارای روابط خاص میان همجنسان خود بوده و میباشند. بدون روابط دست یافتن به اهداف زندگی نا ممکن است. روابط از نقطه نظر مسلک و نوعیت معامله مختلف میباشند مثلا روابط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی دوستی خیشاوندی و حتی روابط منفی و دشمنی ها، و این روابط در اثر یک ضرورت ایجاد میشوند.
انسانها در طول زندگی شان از بدو تولد تا مرگ و حتی پس از مرگ شان هم به چیز های ضرورت احساس میکنند و این ضرورت است که انسانها را وادار میسازد تا در طول حیات شان بخاطر رفع این ضرورت دارای اهداف بوده و برای رسیدن به این اهداف نا گزیر روابط ایجاد نمایند.
از جمله روابط یکی هم روابط فی مابین دو همسایه میباشد. در تمام جهان و بخصوص افغانستان فامیل ها نا گزیر در یک منطقه جمع شوند و زندگی نمایند و فامیل ها باید بخاطر بدست آورن اهداف زندگیشان با همدیگر روابط حسنه ایجاد نمایند. تنها ذات الله ج است که احتیاج نیست و تمام مخلوقات محتاج همدیگر میباشند. مثلا یک همسایه بسیار ثروتمند است و با وجود ثروت زیاد به همسایه اش که نجار است ضرورت است و نجار دارای وسایل نجاری زیاد میباشد که این ثروت مند ندارد اگر در خانه این ثروت مند یک ضرورت احساس شود که باید از وسایل نجار استفاده نماید پس نا گزیر به خانه همسایه سر بزند و از وی یک اره، تیشه، میخ فولادی و یا یک متر و یا هم یک چکش درخواست نماید و ضرورت خودرا رفع نماید.
این وسایل شاید از نظر ارزش مادی بسیار بی ارزش باشند ولی در همان وقت از ارزش خاص کاری برخوردار میباشد. مثلا در ساعت 2 بجه شب یک همسایه مریض میشود و برای پیچکاری سخت ضرورت پیدا میکند و قیمت یک سرینج پیچکاری شاید در بازار 10 افغانی باشد ولی در همین وقت شب بسیار با ارزش است و اگر به وقت آن نرسد شاید جان یک مریض تلف شود و یا در خطر باشد.
بخاطر همین است که الله ج در سوره "ماعون" کسانی را که به همسایه از دادن وسایل کمکی منع میکنند و یا نمیدهند، هشدار داده است و آنهارا به هلاکت دعوت کرده است. (و یمنعون الماعون) یعنی کسانیکه از دادن ماعون یعنی وسیله کمکی به همسایه خود داری میکند.
ولی نقطه مهم اینست که همسایه ایکه به همسایه مال خودرا میدهد، پس همسایه دیگر باید در نگهداری این اموال بسیار دقت نماید و این وسیله را بطور بسیار احسن استفاده کند و دوباره بدون کدام عوارض به همسایه همراه با تشکر و سپاس برگرداند و این باعث شود تا همسایه بار دیگر وسایل خودرا به همسایه کمک کند.
بسیاری از همسایه ها مال همسایه را استفاده میکنند ولی در نگهداری اموال قرض گرفته شده توجه خاص بخرچ نمیدهند و این باعث میشود تا همسایه را از دادن وسایل کمکی پشیمان کنند.
و همچنان یک همسایه نباید بطور دوامدار یک وسیله را از همسایه دیگر قرض کند مثلا: اگر یک همسایه یک جارو دارد و از همسایه دیگر قرض میکند و آن برایش میدهد پس نباید همسایه قرض گیرنده به این فکر باشد که همسایه جارو دارد و بخانه اش دیگر جارو نخرد و به امید جاروی همسایه زندگی کند بخاطرکه جاروی همسایه در اثر قرض کردن استهلاک میشود و باعث آزار و اذیت همسایه قرض دهنده میشود. قرض وسایل کمکی بشکل تصادفی باید باشد نه بشکل دوامدار.
وسایل مصرفی مثل کاغذ تشناب، اشکاستیپ، میخ و یا امثال آن اگر قرض گرفته میشود باید استفاده زیاد صورت نگیرد و اگر در اثر استفاده بکلی کم و یا هیچ باقی نمیماند باید بدیل آن توسط همسایه قرض گیرنده دوباره برگردانده شود.
مثلا: همسایه اگر بنا به ضرورت از همسایه دیگر شامپو قرض میکند باید بقدر کم مصرف کند و اگر تمام بوتل شامپورا مصرف میکند، باید شامپوی به همان کیفیت را دوباره به همسایه دیگر مسترد نماید.
ازقرض گیری وسایل کمکی برقی همسایه باید بسیار خود داری کند و این بخاطر آنست که اگر در صورتیکه یک کمپیوتر اگر قرض گرفته میشود و در جریان کار اگر خراب شود بعدا باعث خجالتی همسایه قرض گیرنده میشود هر چند که همسایه قرض دهنده بدیل آنرا نخواهد.
اگر دو همسایه در یک اپارتمان دو طبقه ای با همدیگر زندگی میکنند پس همسایه طبقه بالا در هنگام شب که وقت خواب است نباید در سقف خانه به سپورت های سنگین و یا دوش که باعث صدای زیاد و آزار و اذیت همسایه میشود بپردازند. و اطفال شانرا همیشه مراقبت نمایند تا در هنگام شب شوخی نکنند چرا همسایه طبقه زیر اذیت میشود.
همسایه همیشه کوشش کند که میوه و یا دیگر غذاهای را که بخود تهیه میکند یک اندازه آنرا به همسایه خود بدهد و این باعث میشود تا اخلاق سیئه همسایه به اخلاق حسنه تبدیل شود.
رسول مبارک محمد ص میفرماید: کسیکه از دست زبان و دستش مردم اذیت شوند از مانیست.
این بود روابط اجتماعی دو همسایه و امیدوارم که همسایه نکات فوق را در زندگی شان عملی نموده تا خود و محیط خودرا تنویر نمایند.
صداقت الله صادق
17 سنبله 1392 کابل افغانستان
