سازمان سیاسی یک جامعه را که برای اداره امور آن بوجود می آید دولت می گویند. در بسیاری از کشور های جهان سازمان دولت از ریس مملکت ( پادشاه یا ریس جمهوری ) جداست و ریس دولت یا نخست وزیر که از طرف پادشاه یا ریس جمهوری و یا مستقیما از طرف پارلمان تعین می شود در واقع  در برابر پارلمان مسولیت دارد و با رای عدم اعتماد پارلمان برکنار می شود. در بعضی کشورها مانند ایالات متحده آمریکا ریس جمهوری ریس دولت هم بشمار می آید و در این کشورها مقامی بعنوان نخست وزیر وجود ندارد.

کمونیست ها دولت را بنحو دیگری تعریف میکنند و در یکی از فرهنگهای سیاسی آنها می خوانیم " دولت یک سازمان سیاسی برای تامین تسلط طبقه ایست که از نظر اقتصادی در جامعه نقش حاکم را دارد و وظیفه اساسی دولت حفظ و تحکیم آن نظام اقتصادی و دفاع از طبقه ایست که زاینده آن بوده است."

دولت دارای اقسام زیادی می باشد که مهم ترین آنها عبارت است از:

دولت آزاد

دولت آزاد به دولت های که در خارج از مرزهای یک کشور اشغال شده بوجود آمده و برای رهایی کشور از اشغال خارجی تلاش میکند اطلاق میشود. یکی از مشهور ترین نمونه های دولت آزاد، دولتی است که ژنرال دوگل هنگام اشغال فرانسه از طرف نیروهای آلمان هیتلری در لندن تشکیل داد و با جمع آوری نیرو در خارج از فرانسه در عملیات رهایی این کشور شرکت کرد. دولت آزاد یا " دولت در تبعید " گاهی از طرف مخالفان یک نظام حاکم در خارج از مرز های کشور بوجود می آید، چنین دولت های معمولا از حمایت کشور میزبان برخوردارند.

دولت خیالی

دولت خیالی یا " دولت سایه " کابینه فرضی است که احزاب اقلیت در کشورها دمکراسی تشکیل میدهند و وزیر یا مسول خیالی هر وزارتخانه در باره مسأیل مربوط به آن وزارتخانه بررسی و اظهارنظرمی نماید. این رسم بیشتر در انگلستان معمول است وحسن آن اینست که کسانیکه در صف اقلیت عهده دار تعقیب مسأیل مربوط به یک رشته از کار دولت هستند علاوه بر اینکه می توانند پیشنهادات و نظریات مفید و سازنده ای پیشکش کنند در صورت پیروزی حزب خود در انتخابات بدون برخورد با مشکلی مسولیت وزارتخانه مربوطه  را بعهده می گیرند.